در طول مراسم، کسانی میان حاضران قرآن تقسیم تشریفات ترحیم مشهد می کنند که ثواب قرائت آن به روح مرحوم هدیه گردد. این کار از قرآن های حزبی به کار گیری میشود و برای هر فردی که میل داشته باشد یک حزب در حیث گرفته میشود. صاحبان عزا در جلوی مسجد می نشینند و مهمانان هنگام ورود به آنها تسلیت می گویند .
مجلس با تلاوت آیاتی از قرآن مجید شروع میشود و معمولا آیاتی درباره یادآوری روز قیامت و مرتبط با مرگ خواندن میگردد. سخنران به معرفی متوفی می پردازد و از سجایای اخلاقی و صفات نیکوی او خاطر می کند. از طرف حاضران به صاحبان عزا تسلیت گفته و از طرف صاحبان عزا به حاضران خوشآمد می‌گوید و از اشخاصی که در مراسم تدفین و مجلس ختم در کنار خانواده متوفی بودند قدردانی می کند.
پس از آن یک واعظ که عموما شیخ است با نقل روایاتی عبرت آموز و خواندن اشعاری راهنمایی آمیز از کوتاهی عمر و قطعی بودن مرگ صحبت می کند و روز قیامت و دقت به آخرت را به حاضران یادآوری می کند و برای بازماندگان طلب صبر دارد .
پس از سخنرانی ، نوبت مداحی میباشد. یک مداح با خواندن روضه هایی از رخداد کربلا، عظمت آن مصیبت را یاد آوری می کند و باقیماندگان را تسلی می دهد و برای متوفی طلب بخشش و مغفرت می کند. در نقطه پایان سخنران از همگی عده ای که در مسجد حضور داشتند تشکر کرده و بابیان نام از حضور بزرگان مجلس تشکر می کند. امروزه برخی از خانواده ها به جای مداحی یا در کنار آن، از گروه های نی و دف نوازی در مراسم ختم به کارگیری می کنند که سازی هایی عرفانی می باشند و عموما هم پا آنها اشعاری از حضرت مولانا خوانده می شود و فضایی خاص ساخت و ساز می کنند که به ذوق صاحبان عزا بستگی دارد.
پس از نقطه پایان مراسم ختم، گروهی از قوم نزدیک، خانواده متوفی را تا خانه هم‌نشینی می کنند و یا همدم مردان برای باز کردن فروشگاه بسته آنها راهی میگردند. برخی خانواده ها پس از مسجد از میهمانان خود با شام نیز پذیرایی می کنند که این پذیرایی در خانه و یا سالن صورت می‌گیرد. بحرانی ترین و کلیدی ترین لحظات جهت برگزاری هرچه خوب تشریفات ترحیم و مراسمات را بایستی همین مرحله دانست.
از یک سو داغ حیف کردن عزیز سفر کرده خانواده و نزدیکان را در بهت و ماتم فرو برده و افسوس لحظات از دست رفته، اقتدار هر کاری را سلب می نماید.
از سوی دیگر لزوم تصمیم گیری و عملیاتی کردن امور تشریفات جهت هر چه با شکوه تر برگزار کردن مراسمات و اعمال و تدارک همگی امور در عرض یک سری ساعت مجال عزاداری را سلب می نماید.
در این در میان باید تمامی امور را تحت نظر داشت و نسبت به برنامه ریزی هر چه مناسب تر اقدام نمود.
درین نصیب به پژوهش اموری که در این حوزه می بایست به آن توجه داشت میپردازیم:
گام نخستین:
اخذ مدرک فوت ( درصورتی که متوفی در منزل فوت نموده باشد، اما با رعایت شرایط مربوط) اولین قدم باید به همین منظور پزشکانی که مجوز صدور گواهی فوت را از وزارت بهداشت دریافت نموده اند،می توانند نسبت به آن اقدام نمایند.
ولی در صورتی‌که متوفی در درمان‌گاه دعوت حق را لبیک گفته باید به صورت خود کار توسط گروه اداری مریض‌خانه مدرک فوت بوسیله مراجع ذیصلاح صادر میگردد.
گام دوم:
در گام‌بعدی بایستی نسبت به هماهنگی با آمبولانس های بهشت زهرا جهت انتقال جنازه میت تماس گرفته شود.
چنانچه خانواده مرحوم یا مرحومه قصد انتقال جنازه عزیزی از دست رفته را به شهرستان داشته باشند.
آمبولانس های قسمت خصوصی نیز می توانند نسبت بدین جابجایی اقدام نمایند.
که این مهم بعداز صدور گواهی فوت بوسیله پزشک و صدور تایید صلاحیت های مایحتاج صورت می‌گیرد.
گام سوم:
اما شاید سخت ترین و در عین اکنون دردناک ترین این لحظات وقتی می باشد که چنین خبری را می بایست به اقوام، آشنایان، دوستان و نزدیکان رساند.
نکته: بطور سنتی تماس به وسیله بزرگترهای خانواده با این اشخاص مراحل طبیعی شغل است، ولی دراین حوزه می قدرت از موسسات خدمات ترحیم نیز یاری گرفت.
چرا که این مجموعه ها با داشتن امکانات ارسال پیام و تماس گروهی میتوانند به همگی افراد مورد نظر اطلاع رسانی ما یحتاج را اجرا دهند.
همچنین پاسخگوی خوبی جهت اجرا هماهنگیها و اگاهی رسانیها به مهمانان مراسم باشند.
استفاده از یک موسسه تشریفات ترحیم ماهر و فریم فراگیری دیده آن درین قسمت از فعالیت قادر است بار سنگینی را از دوش خانواده متوفی چه به جهت مسائل روحی و کم عقل و چه مسائل هماهنگی و اطلاع رسانی بردارد.
بقاع عبدالعظیم حسنی